"3 milyon yıldır atmosferde hiç bu kadar CO₂ bulunmamıştı."

1818 yazında Avrupa basını alarma geçti: İsviçre'deki Bagnes Vadisi'nin üzerinde sessiz bir tehdit belirdi. Birkaç sert kışla şişen Giétro Buzulu, sonunda Dranse Nehri'nin yatağını tıkamış, dengesiz bir buz barajı tarafından tutulan bir göl oluşturmuştu. Ancak bu doğal bariyer zayıflık belirtileri gösteriyordu. Eğer çökerse, tüm vadi sular altında kalma riskiyle karşı karşıyaydı.

Kanton mühendisi Ignace Venetz, tehlikeli bir operasyonu denetlemek için sahaya gönderildi: gölü kademeli olarak boşaltmak için buzun içinden bir tünel kazmak. İşçiler aşırı koşullarla karşı karşıya kaldıkça, basın işin her adımını takip etti. Ancak çabalarına rağmen, tünel tamamlanmadan önce 16 Haziran'da set çöktü. Vadiyi kasıp kavuran yıkıcı bir dalga 44 kişiyi öldürdü.

Bu felaket iz bıraktı. İklim değişikliği bağlamında meydana geldi: Birkaç kötü mevsim birbirini izledi ve 1816'da "yazsız yıl" ile sonuçlandı. Gazeteler merak ediyordu: Küresel bir soğumaya mı tanıklık ediyorduk? Buffon'un yarım yüzyıl önce formüle ettiği tez yeniden ortaya çıktı. Jardin des Plantes'in yöneticisi olan ünlü Fransız doğa bilimci, Dünya'yı bir kuyruklu yıldızın çarpmasıyla Güneş'ten kopmuş bir parça olarak gördü ve "merkezi ateşinin" kademeli olarak sönmesiyle yavaş bir soğumaya mahkûm edildi. 18. ^yüzyılın sonundan beri gözlemlenen buzulların ilerlemesi onun haklı olduğunu kanıtlamış gibi görünüyordu.

1818'de bazı İsviçre gazeteleri şunu merak ediyordu: Buffon haklı mıydı? İsviçre, dünyanın ısı ölümünün ön saflarında mıydı? Başka hipotezler de dolaşıyordu: güneye doğru sürüklenen dev buzdağları, güneşi kapatan güneş lekeleri veya hatta su döngüsünü bozduğu ve iklimi değiştirdiği düşünülen ormansızlaşma. Gezgin ve oryantalist Volney, 1815'te Endonezya'daki Tambora yanardağının patlamasıyla bağlantıyı kuran tek kişiydi; bu, 1816'daki ani soğumanın gerçek nedeniydi.

Bu makalenin %52.95'ini okumanız gerekiyor. Gerisi abonelere ayrılmıştır.